Energia % 100 herritarra' erabiltzeko gonbita egiten du Gasteizko Udalak, klima-aldaketaren kontra borrokatu eta hiriaren trantsizio ekologikoa bizkortzeko
Sentsibilizazio-kanpaina berri honen bidez, herritar guztiak klima-aldaketaren kontrako borrokan inplikatzea lortu nahi da, planeta osoaren ingurumen-erronkarik larriena izaki, dagoeneko ondorio nabarmenak bizi ditugunez, hainbat esparrutan.
“Energia % 100 herritarra” lemarekin, eta “Vitoria-Gasteiz Green Deal”-en babesean eta Interreg Europe programak garatutako INTENSIFY proiektu europarraren esparruan, hau lortu nahi da kanpainarekin: klima-aldaketa gure hirian dagoeneko izaten ari den ondorioak ikusaraztea, eta, batez ere, aldaketa horri aurre egiten laguntzen ari diren ekintzei balioa ematea, erakundeetatik eta hainbat sektoretatik, baita herritarrek berek ere.
“Udalak hainbat ekintza, estrategia eta itun jarri ditu martxan klima-aldaketaren kontrako borrokan. Nagusietako bat Vitoria-Gasteiz Green Deal-en proposamena dugu: hiriaren aldeko itun bat, hurrengo belaunaldien etorkizunaren aldekoa, planetaren aldekoa. Gure bizi-kalitate handia sendotzeko eta etorkizun ekonomiko eta sozial sendo eta bideragarri baten oinarriak finkatzeko plan bat. Eguneroko ekintzekin eta egunez egun hartzen ditugun erabakiekin egin behar diogu aurre klima-aldaketari; esaterako, hondakinak birziklatuz, bizikleta erabiliz joan-etorrietarako, edo nekazaritza ekologikoa ekoitzi eta kontsumituz”, azpimarratu du Gorka Urtaranek. Hain zuzen ere, hiru adibide horiek dira kanpainaren irudi nagusien protagonistak, hiri osoan ikusiko baitira, hainbat mezurekin: “Gehiago eta hobeto birziklatuz irabazten da klima-aldaketaren kontrako borroka”, “Bizikletaz irabazten da klima-aldaketaren kontrako borroka” edo “0 kilometroko elikagaiak kontsumituz gelditzen da klima-aldaketa”.
“Azken 150 urteotan, batez besteko tenperatura globala 0,8 gradu igo da, eta igoera hori bizkortzen ari da azken hamarkadetan. Gasteiz da fenomeno horren aurrean kaltetuen gerta litekeen euskal hirietako bat. Klima-aldaketaren aurkako 2050erako Euskal Autonomia Erkidegoko Estrategian jasotako aurreikuspenen arabera, mende honetan, gure ingurunean, batez besteko tenperatura 2,5 gradu igo daiteke neguan, eta 5,5 eta 7 gradu inguru udan. Era berean, bero-boladen iraupena % 150 luza daiteke mende-bukaerarako. Hori dela eta, uste dugu funtsezkoa dela herritar guztiak eta udalerriko sektore guztiak inplikatzea klima-aldaketaren ondorioak arintzea helburu duen borroka honetan”, adierazi du alkateak.
Klimaren enbaxadoreak
Gainera, Gasteizko klimaren “enbaxadore” bihurtu diren lehenengo bi pertsonak ere izan dira prentsaurrekoan. Batetik, Sara Ortiz, CIC EnergiGUNEko —energia biltegiratzearen inguruko ikerketa-zentroa, Arabako Teknologia Parkean kokatua— finantza-zuzendaria, eta, bestetik, Miguel Ángel López de Vicuña, Mataukuko nekazari ekologikoa.
Kanpainan zehar klima-aldaketari gizarteko hainbat esparrutatik nola aurre egiten zaion erakutsiko duen bideo-sortako protagonistetako bi dira. “Ikerketa eta zientzia funtsezkoak dira fenomeno horren kontra borrokatzeko, eta Gasteizen, zorionez, energia biltegiratzearen inguruko ikerketak egiten dituzten Europako hiru zentroetako bat daukagu, CIC energiGUNE. Horren lanak funtsezkoak dira, besteak beste, energia berriztagarrien eraginkortasun handiagoa lortzeko eta biltegiratzea hobetzeko. Eta lurra eta elikadura zaintzea ere funtsezkoa da; horregatik, ezinbestekoa da Miguel Ángel bezalako nekazari ekologikoen lana. Luxu bat da udalerrian 63 herri izatea, eta horien partaidetza ezinbestekoa da klima-aldaketa geldiarazteko erronka lortzeko”, azpimarratu du Gorka Urtaranek.
Beste bideo bat ere aurkeztu du alkateak, klima-aldaketak etorkizunean gure inguruan izan ditzakeen ondorioez ohartarazteko. Gure ur-erreserba nagusiak, hots, Uribarriko urtegiak 2080an izango duen egoera azaltzen da bertan. Mende honen bukaerarako euri-egunak % 10 murriztea eta muturreko bero-egunak % 50 ugaltzea aurreikusten da, eta, horren ondorioz, ur-erreserbak nabarmen kaltetuta gerta litezke. “Gure eguneroko ekintzek eta hiri osoaren inplikazioak ondorio horiek arintzen lagun dezakete”, adierazi du alkateak.
Gizarte-eragileen eta herritarren partaidetza
“Energia % 100 herritarra” lemari gogor eutsiz, erronka horretan herritarren inplikazioa lortzeko ekintza-sorta handi bat aurreikusi da kanpainan. Komunikabide lokalen bitartez zabalkundea emateaz gain, kaleko ekintzak egingo dira, eta sinergiak bilatuko beste ekimen batzuekin, inpaktua biderkatzeko. Horrela, maiatzean, Araba Ekinean ekimenarekin batera, ekitaldi bat egingo da online, klima-aldaketaren kontrako borrokaren inguruan negozioa eraiki duten hiriko ekintzaileen adibideak erakusteko. Belaunaldien arteko lantegiak ere egingo dira, arazoari buruzko hainbat ikuspegi trukatzeko, adinekoen eta gazteen artean; izan ere, azken horiei eragingo die gehien arazoak, eta kezkatuta ageri dira.
Ingurumenaren Mundu Egunaren inguruan, ekainaren 5ean, kaleko ekintza bat egingo da, klima-aldaketa arintzeko guztion lankidetzak duen garrantzia erakusteko. Herritarren energia hori biderkatu eta inplikatutako sektore guztietara iristea izango du helburu. Horrez gain, hainbat jardunaldi tekniko egingo dira herritarren zeregina ulertzeko eta politika instituzionalek klima-aldaketa geldiarazteko mundu mailako helburu horretan aurrera nola egiten duten jakiteko.
Era berean, Udalak ahalegin berezia egingo du orain arte berotegi-efektuko gasen emisioak nabarmen murriztu dituzten hainbat sail edo sozietate publikok egindako ekintzak herritarrengana helarazteko. “Klima-aldaketari ez zaio aurre egiten bakarrik Lurraldearen eta Klimaren aldeko Ekintzaren Sailetik edo Ingurugiro Gaietarako Ikastegitik; hainbat udal zerbitzutatik egiten dugu, esaterako gure eredu energetikoak aldatuz, mugikortasun iraunkorragoa sortuz, edo energia-aurrezpena eta efizientzia bultzatuz”, gehitu du alkateak.
Klimaren eta Energia Iraunkorraren Plana (2021-2030)
Orain, Klimaren eta Energia Iraunkorraren Plana (2021-2030) lantzeko prozesuaren azken fasean murgilduta dago Udala, plan horrek gidatuko baitu klima-aldaketaren kontrako borroka hirian, hamarkada honetan. Urtaranen gobernuak agintaldiko programa aurkeztean adierazi bezala, bi ekintza-plan barne hartzen ditu Klimaren eta Energia Iraunkorraren Planak: batetik, emisioak gutxitu eta trantsizio energetikoan aurrera egiteko, eta, bestetik, klima-aldaketara egokitzeko. Helburu hauek ditu planak, besteak beste: 2050erako karbono-neutraltasuna lortzea hirian; berotegi-efektuko gasen emisioak gutxienez % 55 murriztea 2030erako —2006koen aldean— hainbat sektoretan (etxebizitzak, zerbitzuak, barne mugikortasuna eta lehen sektorea), eta udalerriaren erresilientzia-gaitasuna areagotzea, klima-aldaketaren eraginetara egokituz (zaurgarritasuna eta arrisku klimatikoa murriztea).
Eragile interesdunekin eta, oro har, herritarrekin kontrastatzeko partaidetza-prozesu baten bidez zehaztuko da planaren azken dokumentua, generoaren eta belaunaldien ikuspegiak aintzat harturik eta gazteen proposamenak integratzeari arreta berezia eskainiz.
Webgune honetan kontsultatu ahal izango da kanpainari buruzko informazioa, baita Gasteizko Udaletik klima-aldaketaren kontra bideratzen diren neurri eta ekintzak ere: www.vitoria-gasteiz.org/klimarenaldekoekintza.